Diagnoza autyzmu – i co dalej? Przegląd terapii dostępnych w Polsce
Zapraszamy do lektury naszego przeglądu metod terapii autyzmu, które są dostępne w Polsce, przygotowanego przez Annę Głowacką.
W momencie, gdy u dziecka zdiagnozowane zostanie spektrum autyzmu, większość rodziców zaczyna zastanawiać się, co dalej – jakie podjąć następne kroki i przede wszystkim, jaką wybrać terapię. Wielu rodziców z pewnością zaczyna przeszukiwać Internet w poszukiwaniu dostępnych możliwości i placówek specjalistycznych oferujących terapię. Jak jednak wybrać najlepszą opcję spośród tak licznych możliwości?
W Polsce istnieje szereg metod terapii autyzmu – niektóre z nich są dedykowane jedynie osobom ze spektrum i całościowo, na różnych płaszczyznach, wspierają ich rozwój. Inne metody skupiają się na rozwoju konkretnej umiejętności czy sfery życia; są metodami wspomagającymi, skoncentrowanymi na jednym obszarze rozwoju – są to np. metody wspierające rozwój umiejętności społecznych (Trening Umiejętności Społecznych) lub zdolność komunikowania się (alternatywne metody komunikacji, np. PECS).
Całościowe metody terapii autyzmu
PODEJŚCIE BEHAWIORALNE – STOSOWANA ANALIZA ZACHOWANIA (SAZ)
Jedną z najczęściej spotykanych w Polsce form terapii autyzmu u małych dzieci jest tak zwana Stosowana Analiza Zachowania (Applied Behavior Analysis). Ten model terapii powstał w oparciu o badania dotyczące zasad uczenia i koncentruje się na zachowaniu. Głównym celem Stosowanej Analizy Zachowania jest uczenie nowych zachowań/umiejętności (m.in. zdolności społecznych i komunikacyjnych) oraz redukowanie zachowań trudnych, negatywnie wpływających na codzienne funkcjonowanie dziecka (np. zachowań agresywnych lub autoagresywnych).
Dla kogo?
Metoda ta przeznaczona jest dla młodszych dzieci z autyzmem oraz z niepełnosprawnością intelektualną, a także dla dzieci z zaburzeniami zachowania. Terapia SAZ podkreśla istotę stworzenia specjalnego środowiska, w którym dziecko będzie mogło lepiej funkcjonować i uczyć się, dlatego często prowadzona jest w formie intensywnych oddziaływań terapeutycznych, a do terapii włączani są rodzice. Może być prowadzona zarówno w placówce specjalistycznej, jak i w terapii domowej.
Podstawowe założenia terapii
Głównym celem terapii behawioralnej jest budowanie repertuaru nowych umiejętności. Dla każdego dziecka tworzony jest indywidualny program terapeutyczny biorący pod uwagę jego aktualne umiejętności i możliwości. Obszary nauki, na które kładziony jest nacisk w przypadku dzieci z autyzmem, to m.in.: skupianie uwagi, naśladowanie, komunikowanie się, zabawa, umiejętności społeczne oraz samodzielność.
Uczenie nowych umiejętności odbywa się poprzez wielokrotne powtarzanie prób uczących, czyli intensywnych, krótkich sesji prowadzonych według określonego schematu (bodziec- reakcja-wzmocnienie). Po każdej reakcji dziecka przyznawane jest wzmocnienie, czyli preferowany przedmiot czy aktywność. Początkowo uczone są podstawowe, proste umiejętności, a otoczenie (rozmieszczenie stolika, zabawek) kontrolowane jest przez terapeutę. Nauka odbywa się w ustrukturalizowanych warunkach – przy określonych poleceniach, podpowiedziach i wzmacnianiu. Następnie wprowadzane są trudniejsze umiejętności, a w przypadku bardziej złożonych czynności, tzw. „łańcuchy zachowań” – przykładowo czynność mycia rąk rozłożona może być na dużo małych etapów (odkręcanie wody, podciąganie rękawów itp.). Każdy z tych etapów uczony jest oddzielnie, a dopiero później łączone są w czynność.
Ważnym elementem terapii jest również generalizacja (w toku terapii zmieniają się terapeuci oraz miejsce pracy, aby przyzwyczaić dziecko do zmian i nauczyć wykonywania konkretnych czynności w różnych warunkach) oraz naturalność zachowań – uczone umiejętności mają być użyteczne w życiu dziecka. W miarę nabywania nowych umiejętności powoli wycofywane są również wzmocnienia, aby pracować nad wewnętrzną motywacją dziecka.
Terapia SAZ podkreśla istotną rolę przeszkolenia i włączania rodziców w terapię, ponieważ ważne jest spójne i ciągłe tworzenie środowiska uczącego zarówno w placówce, jak i w domu dziecka.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie:
– Przedszkole specjalne Towarzystwa Przyjaciół Dzieci im. Lady Sue Ryder Warszawa – http://www.helenow.pl/przedszkole-specjalne/
– Terapeutyczny Punkt Przedszkolny ABATEAM – https://abateam.pl/
– Fundacja i Przedszkole „Krok po kroku” – https://www.krokpokroku.org/
– Centrum Terapii „Szczęśliwe Dzieci” – https://szczesliwedzieci.pl/
– Przedszkole „Magiczny Most” – https://magicznymost.pl/kontakt/
– Terapeutyczny Punkt Przedszkolny „Concillo” – https://www.facebook.com/ConcilioWarszawa/
– Fundacja „Scolar” – https://scolar.pl/
– Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Krok po kroku” – https://www.facebook.com/SzkolaKrokPoKroku/
Bibliografia:
– Pisula, E. (2010). „Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia”, Wyd. Harmonia.
– Glac, I. (2018). „Przegląd wybranych metod pracy z dziećmi z autyzmem w wieku wczesnoszkolnym”. Homo et Societas.
– Suchowierska, M., Ostaszewski, P., & Bąbel, P. (2015). „Terapia behawioralna dzieci z autyzmem”. GWP.
MODEL TEACCH
Model TEACCH to inaczej program Terapii i Edukacji Dzieci z Autyzmem oraz Dzieci z Zaburzeniami w Komunikacji (Treatment and Education of Autistic and Related Communication Handicapped Children), którego bazę stanowi program nauczania dopasowany do indywidualnych potrzeb danej osoby. Główną ideą terapii jest rozwijanie zdolności dziecka lub dorosłego przy jednoczesnym akceptowaniu jego trudności oraz dążenie do jak największej niezależności i samodzielności.
Dla kogo?
Podejście to przeznaczone jest nie tylko dla młodszych i starszych dzieci, ale również dla dorosłych ze spektrum autyzmu oraz z zaburzeniami w komunikacji. Może być wdrażane zarówno w placówkach przedszkolnych, szkolnych, w terapii domowej, jaki i w środowisku pracy.
Model TEACCH zakłada, iż rodzice są istotnym aspektem terapii i powinni uczestniczyć w tworzeniu oraz realizowaniu programu.
Podstawowe założenia terapii
Bazą modelu TEACCH jest tak zwane nauczanie ustrukturalizowane. Struktura ma ułatwiać rozumienie otoczenia, zapewniać przewidywalność i pozwalać na samodzielne działanie. Ważnym aspektem jest więc odpowiednie zorganizowanie środowiska (miejsca, w którym odbywa się terapia, a także w którym żyje osoba z autyzmem) polegające np. na wprowadzeniu planu dnia, rozkładu aktywności oraz formułowaniu jasnych celów i oczekiwań. Do stałych schematów działań regularnie wprowadzane są drobne modyfikacje, aby jednocześnie uczyć przystosowywania się do zmian.
Istotnym aspektem modelu TEACCH jest tworzenie optymalnych warunków do pracy i funkcjonowania, biorąc pod uwagę indywidualne trudności i mocne strony osoby z autyzmem. W związku z tym, w modelu TEACCH często korzysta się z podpowiedzi wizualnych (planów dnia, zasad, materiałów edukacyjnych przedstawionych w formie wizualnej) oraz dba się, aby miejsce pracy było pozbawione zbędnych bodźców i zrozumiałe dla podopiecznego. Często stosowane są więc piktogramy, wizualne instrukcje do zadań czy wizualne schematy dnia.
Przed rozpoczęciem terapii wykonywany jest profil psychologiczno-edukacyjny oceniający funkcjonowanie dziecka w takich strefach jak, np. naśladowanie, komunikacja, czynności poznawcze, percepcja, na postawie którego tworzony jest indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Ważnym elementem terapii jest również oddziaływanie na trudności poprzez próby zrozumienia przyczyn leżących u źródeł danego problemu.
Elementy modelu TEACCH są często stosowane przy wdrażaniu indywidualnych programów dla dzieci z autyzmem w szkołach masowych.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie:
– Fundacja Sotis (Szkoła i Przedszkole) – http://www.sotis.pl/art13,3-25,Kompleksowa-terapia-dzieci-z-autyzmem—glowne-zalozenia-Programu-SOTIS.html
– Niepubliczne Przedszkole Terapeutyczne Synapsis – https://przedszkole.synapsis.org.pl/
Bibliografia:
– Pisula, E. (2010). „Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia”, Wyd. Harmonia.
– Podstawowe informacje na temat TEACCH – Fundacja Dom Rain Mana. Fundacja Dom Rain Mana. https://www.domrainmana.pl/podstawowe-informacje-na-temat-teacch/
– Przybyłowska, B. Miejskie Przedszkole nr 67 z Oddziałami Integracyjnymi w Katowicach. https://przedszkole67.stronyzklasa.pl/files/59/TECCH.pdf
– Glac, I. (2018). „Przegląd wybranych metod pracy z dziećmi z autyzmem w wieku wczesnoszkolnym”. Homo et Societas
METODA WCZESNEGO STARTU ESDM
ESDM (The Early Start Denver Model) to metoda wczesnej, kompleksowej interwencji terapeutycznej, w której poprzez zabawę i budowanie pozytywnych relacji z rodzicami lub z terapeutą dziecko rozwija umiejętności społeczno-emocjonalne, językowe oraz poznawcze. Model ten wykorzystuje elementy Stosowanej Analizy Zachowania (SAZ). Terapia EDSM powstała w oparciu o wyniki badań dotyczących rozwoju dzieci i niemowląt oraz wpływu autyzmu na poszczególne etapy rozwoju.
Dla kogo?
Metoda ta przeznaczona jest dla małych dzieci z autyzmem w wieku od 1 do 5 lat. Terapia nie musi odbywać się w placówce specjalistycznej, może być prowadzona zarówno przez specjalistów w przedszkolu lub poradni, jak i przez rodziców lub opiekunów w terapii domowej. Metoda ESDM zakłada, że jakość relacji dziecka z rodzicami lub opiekunami ma wpływ na tempo uczenia się i zwiększa tendencję nabywania nowych umiejętności, dlatego duży nacisk kładziony jest na przeszkolenie i zaangażowanie rodzica w terapię.
Podstawowe założenia terapii
Cały proces uczenia oparty jest na zabawie i wykonywaniu codziennych czynności, podczas których rozwijane są społeczne i komunikacyjne umiejętności dziecka. Uczenie ma się odbywać w czasie aktywności, które są przyjemne i zrozumiałe dla dziecka, aby sam udział w nich był nagrodą.
Przed rozpoczęciem terapii przeprowadzana jest ocena funkcjonowania dziecka we wszystkich sferach rozwojowych, na podstawie której przygotowywany jest zindywidualizowany program terapii. Sfery rozwojowe, na których skupia się metoda ESDM, to m.in. umiejętności społeczne, wspólna uwaga, naśladowanie, komunikacja, umiejętność zabawy oraz samodzielność.
Głównym aspektem terapii jest rozwój społeczny i zaangażowanie dziecka w interakcję podczas wspólnych aktywności, zabaw, czy codziennych czynności. Model ESDM kładzie duży nacisk na pracę nad wspólnym polem uwagi (zwracanie na siebie uwagi dziecka) np. poprzez naśladowanie jego ruchów czy tworzenie sytuacji, w których potrzebuje ono pomocy osoby dorosłej. W przypadku małych dzieci z autyzmem zwiększenie czasu, w którym w centrum ich uwagi są inni ludzie, może być ważnym elementem ich rozwoju. Zabawa to również ważny aspekt społecznego uczenia się, dlatego ESDM poświęca także tej sferze rozwojowej dużo uwagi. Zabawy społeczne, np. zawijanie dziecka w koc, kółko graniaste, łaskotki, mają na celu wspierać komunikację, wspólne przeżywanie emocji i stymulować rozwój społeczny. Dodatkowo, podczas terapii rozwijane są umiejętności dziecka z zakresu naśladowania oraz społecznej komunikacji – ESDM kładzie duży nacisk zarówno na uczenie i rozumienie komunikacji niewerbalnej, jak i na rozwój mowy.
W przebieg terapii angażowani są też rodzice lub opiekunowie, aby dziecko uczyło się stosować umiejętności zdobyte na zajęciach w życiu codziennym.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie
– Centrum Adesse – https://www.adesse.pl/
– Ośrodek Terapeutyczny i Poradnia „Przystań Szkraba” – https://przystanszkraba.pl/
Bibliografia:
– S. J. Rogers, G. Dwason, L. A. Vismara, „Metoda wczesnego startu dla dziecka z autyzmem (ESDM). Jak wykorzystywać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.
– Ofczarska, D., & Lipski, W. (2019), „Diagnoza i terapia dziecka ze spektrum autyzmu na podstawie The Early Start Denver Model (ESDM). Studium przypadku”, https://www.polskietowarzystwologopedyczne.pl/wp-content/uploads/2020/08/155-168-Ofczarska-Lipski-Biuletyn-PTL-33-2019.pdf
– Kwasiborska-Dudek, J. (2022). „Skuteczny model wczesnej interwencji dla dzieci z ASD – metoda ESDM. Terapia specjalna dzieci i dorosłych”, https://terapiaspecjalna.pl/artykul/metoda-esdm-jako-skuteczny-model-wczesnej-interwencji-dla-malych-dzieci-z-asd
METODY ROZWOJU RELACJI RDI
Metoda Rozwoju Relacji RDI to rodzaj terapii autyzmu, której głównym celem jest budowanie i rozwijanie relacji interpersonalnych. Podstawą tego modelu jest przekonanie, że osoba z autyzmem może w pełni uczestniczyć w relacjach interpersonalnych, jeżeli tylko dostarczy się jej odpowiednich umiejętności. Terapia RDI na pierwszym miejscu stawia relację z dzieckiem i koncentruje się na budowaniu umiejętności społecznych i emocjonalnych. W większości programów RDI rodzice dziecka szkoleni są jako główny terapeuta.
Dla kogo?
Metoda ta przeznaczona jest dla małych dzieci z autyzmem. Terapia może odbywać się w placówce specjalistycznej, jednak zazwyczaj odbywa się środowisku domowym, ponieważ w programie RDI rodzice i opiekunowie osób z autyzmem zazwyczaj pełnią rolę wiodącego terapeuty.
Podstawowe założenia terapii
RDI pomaga osobom z autyzmem tworzyć relacje interpersonalne poprzez wzmacnianie poszczególnych elementów interakcji społecznych. Obejmuje to zdolność do radzenia sobie w określonych sytuacjach społecznych oraz umiejętność budowania relacji. Zdolność do radzenia sobie w określonych sytuacjach (witanie się, składanie życzeń, wspólna zabawa) uczona jest na podstawie skryptów. Nauka obejmuje poznanie i przestrzeganie zasad obowiązujących w określonych sytuacjach społecznych. Z drugiej strony, metoda RDI zakłada, iż umiejętność budowania relacji jest sytuacją dynamiczną, dlatego wymaga uczenia elastyczności – radzenia sobie ze zmianą, czy odpowiedniego reagowania na różne zachowania.
W początkowej fazie terapii podstawowym celem jest wywołanie u dziecka motywacji do kontaktu z rodzicem/terapeutą i zainteresowanie tym, co robi dorosły. Istotnym elementem jest ograniczenie liczby słów kierowanych do dziecka i wykorzystywanie komunikacji niewerbalnej oraz ekspresji mimicznej, co zachęca dziecko do skupienia się na kontakcie wzrokowym. Następnie systematycznie budowane są kompetencje dziecka. Wraz ze wzrostem umiejętności zmieniają się cele i plan nauczania – dziecko może zacząć spędzać czas z rówieśnikiem, który ma podobne umiejętności społeczne i emocjonalne, a finalnie dołączyć do grupy.
W modelu RDI najważniejszym aspektem jest budowanie relacji, dlatego główną rolę ogrywają rodzice lub opiekunowie, którzy we współpracy z konsultantem mogą wdrażać elementy terapii podczas codziennych czynności.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie:
– Ośrodek Terapii „Rodzinna Więź” – https://www.facebook.com/O%C5%9Brodek-Terapii-Rodzinna-Wi%C4%99%C5%BA-Anna-Ziegman-Konsultant-RDI-167114830621748/
– Fundacja Terapia Relacji – https://terapiarelacji.pl/#oferta
– Ośrodek Terapeutyczny i Poradnia „Przystań Szkraba” – https://przystanszkraba.pl/
Bibliografia:
– Pisula, E. (2010). „Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia”, Wyd. Harmonia.
– Relationship Development Intervention (RDI). (b. d.). Autism Speaks. https://www.autismspeaks.org/relationship-development-intervention-rdi-0
METODA KRAKOWSKA
Metoda Krakowska to tak zwana terapia neurobiologiczna, czyli taka, która opiera się na wynikach badań nad plastycznością mózgu. Zakłada ona, że dziecku należy dostarczyć wiedzy, której z rożnych powodów nie mogło samodzielnie zdobyć. Terapia ta jest bardzo często prowadzona przez terapeutów-logopedów, ponieważ jej nadrzędnym celem jest rozwój języka oraz równoczesny rozwój funkcji poznawczych. Metoda Krakowska jest metodą symultaniczną – oznacza to, że ćwiczenia wszystkich sfer odbywają się jednocześnie.
Dla kogo?
Metoda ta przeznaczona jest dla małych dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi i poznawczymi. Jest stosowana zarówno w przypadku dzieci z autyzmem, jak i dzieci z brakiem lub zanikiem rozwoju mowy, niedosłyszących, z zespołem Downa czy zagrożonych dysleksją.
Metoda Krakowska podkreśla istotę wczesnego rozpoczęcia terapii, ponieważ do 6 roku życia plastyczność mózgu jest największa, a tym samym podatność dziecka na naukę jest najwyższa.
Podstawowe założenia terapii
Nadrzędnym celem Metody Krakowskiej jest budowanie systemu językowego oraz jednoczesny rozwój wszystkich sfer poznawczych poprzez m.in. ćwiczenia wzrokowe, słuchowe, pamięci, rozwijanie myślenia przyczynowo skutkowego, naukę kategoryzacji, czy naukę naśladownictwa. Duża waga przykładana jest do wyboru ręki dominującej – metoda ta uważa to za zasadę warunkującą skuteczność terapii.
Terapia Metodą Krakowską składa się z siedemnastu elementów, z których za najistotniejsze wymienia się wczesną nauka czytania (symultaniczno-sekwencyjna nauka czytania) i kształtowanie systemu językowego. Symultaniczno-sekwencyjna nauka czytania to metoda czytania sylabami. Opiera się ona na naturalnej sekwencji rozwoju mowy dziecka – od samogłosek i sylab do wyrazów i zdań.
Ważnym elementem kształtowania systemu językowego w terapii Metodą Krakowską jest również Manualne Torowanie Głosek. Jest to metoda terapii manualnej, polegająca na fizycznym ułożeniu warg, języka i żuchwy dziecka przez terapeutę w taki sposób, aby wywołać odpowiedni dźwięk. Początkowo artykulacja zostaje wymuszona przez terapeutę, jednak docelowo dziecko uczy się udzielać odpowiedzi bez wsparcia, aby w końcowym etapie budować wyrazy lub zdania.
Terapia Metodą Krakowską odbywa się w zwykłych gabinetach – podkreślana jest istotność zachowania jak najbardziej naturalnych warunków (czyli np. nieograniczanie potencjalnie rozpraszających bodźców), aby ułatwić działanie w rzeczywistym świecie.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie:
– Centrum Terapeutyczne ABU – https://abu.pl/
– Centrum Rozwoju i Terapii „Biedroneczka” – http://centrumbiedroneczka.pl/
– Oddział Centrum Metody Krakowskiej – https://centrummetodykrakowskiej.pl/
– Terapeutyczny Punkt Przedszkolny „Mówi Się” – https://www.facebook.com/profile.php?id=100057458798972
Bibliografia:
– Kuśnierz, M., & Sedivy-Mączka, K. (2018). „Zastosowanie Manualnego Torowania Głosek i Gestów Artykulacyjnych w pracy z dziećmi z autyzmem”. Forum Logopedy: https://forumlogopedy.pl/artykul/zastosowanie-manualnego-torowania-glosek-i-gestow-artykulacyjnych-w-pracy-z-dziecmi-z-autyzmem
– Cieszyńska, J. (2010). „Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych”. Wyd. Centrum Metody Krakowskiej
PROGRAM ROZWOJU SON-RISE
Program Rozwoju Son-Rise (często nazywany również Metodą Opcji) to program intensywnej terapii dla dzieci z autyzmem, którego głównym celem jest rozwijanie spontanicznych interakcji społecznych inicjowanych przez dziecko. Terapia prowadzona jest w formie zabawy i opiera się na bezwzględnej akceptacji dziecka i jego wszystkich zachowań. Polega na całkowitym podążaniu za dzieckiem.
Dla kogo?
Program Son-Rise przeznaczony jest dla młodszych i starszych dzieci z autyzmem w intensywnej, długoterminowej terapii domowej. Zakłada on, że to rodzice lub opiekunowie są najważniejszym elementem terapii, więc to ich szkolenie jest kluczową cechą tego programu.
Podstawowe założenia terapii
Program Son-Rise bazuje na przekonaniu, że dzieci z autyzmem (szczególnie te młodsze, które dopiero zaczynają poznawać otaczającą ich rzeczywistość) odbierają świat jako zagrażający, nieprzewidywalny i dlatego zamykają się przed nim. W związku z tym, głównym założeniem terapii jest bezwzględna akceptacja i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, polegające między innymi na dołączaniu się do rutynowych, powtarzających się ruchów danego dziecka (machanie rączkami, kiwanie się, obracanie się w kółko). Tego typu działanie ma na celu nawiązanie kontaktu wzrokowego, zwiększanie zainteresowania drugą osobą oraz dążenie do wspólnej zabawy. Rodzic lub opiekun angażuje się w naśladowanie ruchów do czasu, aż dziecko samoistnie zainicjuje kontakt.
Terapia powinna odbywać się w specjalnie przygotowanym pokoju zabaw – bezpiecznej, spokojnej przestrzeni bez rozpraszających bodźców. Ma to na celu zminimalizowanie rozpraszania uwagi zarówno dziecka, jak i rodzica lub opiekuna, aby mogli się lepiej skoncentrować na interakcjach ze sobą. Nauka oraz nabywanie nowych umiejętności opierają się na zabawie interaktywnej. Program Son-Rise kładzie duże znaczenie na spontaniczne interakcje społeczne inicjowane przez dziecko oraz jego motywację do kontaktu. Dlatego ważnym elementem jest także duża ekspresyjność osób prowadzących terapię (okazywanie ekscytacji, radości), ponieważ zwiększa to chęć dziecka do inicjowania i podtrzymywania kontaktu.
Placówki oferujące ten rodzaj terapii w Warszawie:
– Fundacja Być Bliżej Siebie – http://bycblizejsiebie.pl/
Bibliografia:
– Glac, I. (2018). „Przegląd wybranych metod pracy z dziećmi z autyzmem w wieku wczesnoszkolnym”. Homo et Societas.
– Jenkins, Theodore & Schuchard, Julia & Thompson, Cynthia. (2016). „Training Parents to Promote Communication and Social Behavior in Children with Autism: The Son-Rise Program”. Journal of Communication Disorders, Deaf Studies & Hearing Aids. 04. 10.4172/2375-4427.1000147.
– „Metoda Opcji”. Nie-Grzeczne Dzieci. https://niegrzecznedzieci.org.pl/asperger/swiat-nauki/terapia/metoda–opcji/
Podsumowanie
Istnieje wiele rodzajów terapii dostępnych dla osób z autyzmem, a każda z nich ma swoje własne korzyści i może pomóc osobom rozwijać się, uczyć się nowych umiejętności, a także wpływać na poprawę jakości życia. Warto jednak pamiętać, że nie ma idealnego rodzaju terapii, ponieważ każda osoba w spektrum jest inna i tym samym, wymaga indywidualnego podejścia. Dlatego szukając odpowiedniej placówki dla swojego dziecka warto zastanowić się m.in.:
– Czy terapia odpowiada aktualnym potrzebom dziecka?
– Czy bierze pod uwagę także aktualne potrzeby rodziny?
– Czy rozwija mocne strony dziecka i pracuje nad jego trudnościami?
– Czy daje możliwość dostosowania środowiska do potrzeb danego dziecka?
Znalezienie odpowiedzi na te pytania, zapoznanie się z metodami pracy placówki lub samo poznanie przyszłego terapeuty może pomóc zdecydować, jaka terapia, wsparcie lub wczesna interwencja jest dobrym rozwiązaniem dla Twojego dziecka i rodziny.
Autorką tekstu jest mgr Anna Głowacka.
Masz pytania lub wątpliwości? Zachęcamy do kontaktu: kontakt@fundacja-ara.org