„Raz, dwa, trzy, Baba Jaga patrzy” – czyli jak bawić się z własnym dzieckiem?

Zapraszamy do lektury artykułu podsumowującego jedno z naszych spotkań online, prowadzonych przez mgr Annę Jagiełło.

1. Budowanie kanału relacyjnego z dzieckiem jako podstawą do inicjowania zabawy.
Jest ona nieodzownym elementem przy pobudzaniu dziecka w spektrum do zabawy. Celem jest złapanie kontaktu z dzieckiem, zainteresowanie go, ale tym, co znajduje się poza schematem dziecka lub poza wykorzystywaniem naszych rąk przez dziecko, aby wprawiać przedmioty w ruchy preferowane (np. kręcenie, przekręcanie, przyciskanie itp.).

Początkowo to rodzic będzie odzwierciedleniem „dziecka zapraszającego do zabawy” przedstawiającego wzór do powtórzenia dla swojego kompana do zabawy. Jeśli dziecko podąży za propozycją np. ruchu za dorosłym, manipulacji na ulubionej zabawce dziecka, zaczyna się szansa na świadomą zabawę.

2. Skąd dziecko ma właściwie wiedzieć, czy coś lubi czy nie lubi?
Określanie swoich preferencji, zainteresowań, ulubionych zabawek przebiega podobnie u wszystkich dzieci poprzez doświadczenie (czyli możliwość spróbowania). Z początku to rodzic stanowi główne źródło możliwości: poprzez dostarczanie dziecku różnych rodzajów aktywności, zabawek, miejsc, zajęć dodatkowych, których celem jest wzbudzanie pasji, dostarczaniem hobby itp. Jeśli dziecko nie doświadcza żadnych nowych rzeczy, aktywności czy pomysłów na spędzanie czasu wolnego, to będzie trzymać się swoich schematów zabawy.

3. Rozwój dziecka to zabawa:

• sensoryczno-motoryczna, czyli bazująca na poznawaniu świata, poprzez język i buzię, skupiająca się na zabawach rękami typu przechwytywanie obiektu, koordynowanie jego ruchem, przekładanie z ręki do ręki,
• funkcjonalna, czyli zgodna z zastosowaniem przedmiotów, tj. piłka służy do kopania, bańki do puszczania, klocki do układania, bączek do wprawiania w ruch itp.,
• doskonaląca, czyli wchodzenie w świat zasad i reguł gry, zabaw wspólnych (ale już nie obok), współpraca (choć jeszcze bardziej nastawione dziecko na rywalizację i na siebie), pilnowanie swojej kolejki, dłuższy czas koncentracji uwagi, gry zespołowe,
• symboliczna, czyli bazująca na wyobraźni i kreatywności dziecka wszelkiego rodzaju zabawy na niby wielowątkowe często w formie scenariuszy zdarzeń wspólne zabawy z rówieśnikiem (które mają różne nagłe zwroty zdarzeń).

4. Na co zwrócić uwagę przy zabawie? 

• Pole wspólnej uwagi: wspólne patrzenie na obiekty, podążanie wzrokiem za nimi, wskazywanie ich palcem, co w późniejszym etapie może wpłynąć na umiejętność dzielenia się swoją uwagą przez dziecko (typu: „mamo, zobacz co narysowałem”, „tato, spójrz jaka wieża”).
• Naśladowanie: skupiamy się na naśladowaniu ruchów na przedmiotach, w obrębie ruchów ciała (np. ręce w bok, podskoki, stanie na jednej nodze, zaciskanie pięści, gest OK itp.) w obrębie dźwięków lub wyrazów (np. dokańczanie piosenek, onomatopeje itp.).
• Umiejętności społeczne: zwłaszcza na etapach zabawy doskonalącej i symbolicznej. Skupiamy się na dostrzeganiu emocji swoich i innych radzeniu sobie z nimi, działaniu według reguł i zasad, ustalaniu ich wspólnie z drugą osobą oraz próbom przezwyciężanie swoich trudności i lęków, aby w późniejszym czasie funkcjonować w społeczeństwie z umiejętnością stawiania czoła problemom, dawaniu wsparcia i bycia osobą wrażliwą na pomoc drugiej osoby.

5. Przydatne wskazówki: 

Jako organizator zabawy, na początku mamy pełny wpływ na to, w jakim otoczeniu lub na jakich przedmiotach będzie toczyć się zabawa. Dla części dzieci próba zabaw w środowisku, gdzie jest mnóstwo różnych bodźców, będzie stanowiło dużą trudność, bo dziecko nie będzie mogło skupić swojej uwagi na jednym obiekcie lub osobie, a dla innych nie będzie miało to żadnego znaczenia.

Potrzebna jest nam duża cierpliwość (to, że dziecko szybko traci zainteresowanie lub nie bawi się z nami zbyt chętnie, nie powinno nas zniechęcać). Obserwujmy – zauważmy inicjatywę dziecka! 

Autorką tekstu jest mgr Anna Jagiełło.

Masz pytania lub wątpliwości? Zachęcamy do kontaktu: kontakt@fundacja-ara.org