Świadczenie pielęgnacyjne: co się zmienia, co zostaje bez zmian, komu przysługuje i jak to załatwić? Praktyczny przewodnik krok po kroku
Artykuł powstał, gdyż dochodziły do nas obawy rodziców i chęć pozyskiwania faktycznych informacji na temat świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych.
Chcemy podzielić się z Wami kluczowymi informacjami dotyczącymi zmian w świadczeniach, które z pewnością wpłyną na Wasze życie. Oto praktyczny przewodnik krok po kroku, który pomaga zrozumieć, jak skorzystać z nowych zasad świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych.
Przede wszystkim: nowe zasady dotyczą tych opiekunów, którzy nabyli prawa do świadczenia do końca 2023 roku (mają oni wybór czy zostają przy starym systemie, czy wybierają nową możliwość). Ci z Was, którzy będą starać się dopiero o świadczenie pielęgnacyjne na opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym po 1 stycznia 2024 r., automatycznie przechodzą na nowy system i nowe zasady.
Świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej (do 18 r.ż.) nie ulega zmianie dla tych rodziców, którzy pobierają je przed 2023 rokiem (nadal obowiązuje stare zasady)
1. Nowe zasady od 1 stycznia 2024 r.
Wprowadzono nowe przepisy dotyczące przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego. Osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem w spektrum autyzmu musi legitymować się ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności potwierdzającym konieczność stałej lub długotrwałej opieki (tzw. pkt 7 i 8 na orzeczeniu „wymaga”) lub uzyskać znaczny stopień niepełnosprawności.
Ważne:
Orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu wydaje powiatowy / miejski zespół do orzekania – I instancja, lub rejonowy zespół do orzekania – II instancja (tzw. odwoławcza).
Orzeczenie uzyskane z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nie daje możliwości skorzystania z tego świadczenia – dotyczy tylko aspektów edukacyjnych dziecka.
2. Kto może skorzystać z tego typu świadczenia
Tak jak do tej pory, mogą ubiegać się osoby sprawujące opiekę nad osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia przez nią 18 r.ż.
- Matka lub ojciec dziecka.
- Osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym).
- Opiekun faktyczny dziecka (rodzina zastępcza, osoba prowadząca rodzinny dom dziecka, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektor interwencyjnego Ośrodka Preadopcyjnego, dyrektor placówki opiekuńczo-terapeutycznej).
3. Łączenie pracy z pielęgnacją bez ograniczeń
Najważniejszą zmianą jest możliwość łączenia aktywności zawodowej bez żadnych ograniczeń z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. To oznacza, że rodzice lub inni opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia 18 r. życia mogą pracować bez obaw o utratę świadczenia. Jest to możliwość dobrowolna, dająca pełną autonomię po stronie rodziny.
4. Podwyższenie dla opiekunów wieloosobowych
Jeśli opiekujesz się więcej niż jednym dzieckiem spełniającym wymagane punkty w orzeczeniu lub o znacznym stopniu niepełnosprawności, to świadczenie pielęgnacyjne zostanie podwyższone o 100% na drugie i każde kolejne dziecko (warunkiem jest złożenie dodatkowego wniosku o podwyższenie świadczenia).
5. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podniesie się i będzie wynosić 2988 zł miesięcznie.
7. Zachowanie praw nabytych
Osoby, które nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2023 r., zachowają to prawo do końca okresu, na który zostało przyznane.
8. Śmierć osoby wymagającej opieki a świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna
Zgodnie z przepisami od 1.01.2024 roku w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki (do 18 r.ż.) osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej zachowuje prawo do świadczenie do następnego miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć osoby wymagającej opieki.
9. Co ze świadczeniem pielęgnacyjnym dla opiekuna osoby niepełnosprawnej, ale po 18 roku życia?
Jeżeli zostanie złożony wniosek o świadczenie wspierające, świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej automatycznie zostanie wstrzymane.
Najczęstsze obawy związane z nowymi zasadami
– Czy to prawo daje możliwość podjęcia faktycznej pracy, czy tylko ograniczonego powiększania budżetu rodzinnego?
Jest to prawo do podjęcia pracy. Wcześniej świadczenie pielęgnacyjne przysługiwało tylko po rezygnacji z zatrudnienia – teraz ten wymóg został zniesiony, w zakresie jakim opiekun zdecyduje sam. Podjęcie aktywności zawodowej nie jest przymusowe, jeśli korzysta się ze świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna osoby niepełnosprawnej.
– Kiedy ustawa wchodzi w życie?
Cała ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2024 r., obejmując wszystkich obywateli polskich i cudzoziemców spełniających warunki wskazane w ustawie. Decyzję o przejściu na nowy system mają ci rodzice, którzy nabyli świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej (do 18 r.ż.) do końca 2023 r. (sami decydują, który wariant jest dla nich lepszy). Tych, którzy nabyli możliwość świadczenia po 1 stycznia 2024 r., obowiązują nowe zasady.
– Czy obowiązują limity zarobków?
Nowa ustawa nie przewiduje żadnych limitów w możliwościach zarobkowych przy pobieraniu świadczenia pielęgnacyjnego.
Zachęcamy do korzystania z nowych możliwości i świadczeń. Jesteśmy tutaj, aby Was wspierać na każdym kroku.
Autorką tekstu jest mgr Anna Jagiełło.
Masz pytania lub wątpliwości? Zachęcamy do kontaktu: kontakt@fundacja-ara.org