Konferencja NeuroShow 2023 – podsumowanie
W sobotę 18.11.2023 roku w Warszawie odbyła się Międzynarodowa Konferencja NeuroShow 2023, organizowana przez Fundację JiM, a my byliśmy partnerem społecznym tego ważnego wydarzenia.
Centralnym tematem była neuroróżnorodność (ADHD, spektrum autyzmu, specyficzne trudności w uczeniu się, zaburzenia ruchowe, w tym rozwojowe zaburzenia koordynacji) w kontekście nowego sposobu myślenia. W jednym miejscu spotkali się przedstawiciele różnych krajów, m.in. Polski, Austrii, Francji, Belgii, Węgier, Niemiec, Islandii czy Szwecji.
Obecnych było łącznie aż 296 uczestników z kręgów naukowych i badawczych, osób neuroróżnorodnych, psychiatrów i psychologów, aby rozpocząć dyskusję na temat dostrzegania potencjałów, przezwyciężaniu wyzwań w sposób zaplanowany i mierzalny w środowisku, a nie skupiać się tylko na diagnozie i deficytach.
Wśród prelegentów:
– Prof. Sven Bölte – profesor nauk psychiatrycznych na Karolinska Institutet, starszy konsultant psychologii klinicznej i specjalista w dziedzinie neuropsychologii w psychiatrii dzieci i młodzieży w Sztokholmie.
Podkreślał istotę funkcjonowania człowieka w jego społeczeństwie oraz funkcjonalnego podejścia do spektrum autyzmu i ADHD.
– Dr n. med. Kajetana Foryciarz – psychiatra osób dorosłych ze Specjalistycznego Centrum Diagnostyczno-Leczniczego w Warszawie.
Skupiła się wokół mylnego postrzegania ADHD w Polsce w procesie postępowania klinicznego.
80% dorosłych z ADHD ma co najmniej jedno zaburzenie współwystępujące w obrębie zaburzeń psychicznych. Specjalistyczne oddziaływania powinny zawsze otwierać się na kompleksowe poszukiwania.
Późne diagnozy powodują wzrost młodego człowieka w silnym przeświadczeniu o jego „wadliwości”, o tym, że „coś jest z nim nie tak”. Potrzebna jest zmiana w obrębie unikania komunikatów negatywnych. Osoby te często słyszą w szkole lub w domu, że są „leniwe”, „niewychowane”, „bezczelne” czy że „dziewczynki nie tak się zachowują, dlatego potrzebna jest zmiana utartych przekonań w całym środowisku – zarówno edukacyjnym, specjalistycznym, jak i wychowawczym, a analiza trudności codziennych dziecka powinna być zespołowa i skoncentrowana na wiele zmiennych.
Pani doktor podkreślała także wzrost popularności tzw. samodiagnoz, które powinny być bodźcem rozpoczynającym poszukiwania, a nie faktyczną diagnozą.
Istotne w procesie diagnozy ADHD jest wywiad neurorozwojowy (wywiad z osobą badaną oraz osobą trzecią) przeprowadzony przez psychiatrę.
– Klaudia Lewandowska, która pomimo wyzwań osobistych stawia im czoła i staje się głosem samorzecznictwa. Opowiadała o zjawisku kamuflażu, gdzie dziewczynki wpasowują się w projektowane na nie oczekiwania społeczne, a przez to są postrzegane przez innych jako te, które trudności nie mają, choć chowają je głęboko w sobie, ponosząc za to wysokie koszty. W dalszym ciągu utrudnia to identyfikację wyzwań, a tym samym możliwość poznania prawdy o sobie w procesie diagnozy dziewczynki lub kobiety w spektrum autyzmu.
Podkreślała istotę takich projektów, jak Stowarzyszenie Mary i Max (o którym wspominaliśmy m.in. w tej publikacji). Podzieliła się spostrzeżeniem, że do projektu zgłaszają się coraz starsze osoby, którym zależy na kontakcie z innymi i próbie przezwyciężania swoich wyzwań.
– Dr Lotta Borg Skoglund reprezentowała Karolinska Institutet. Podkreślała, iż problem kobiet w spektrum autyzmu nadal jest bagatelizowany oraz wymaga głębszego poznania i wsparcia (chociażby dostosowania w obrębie dojrzewania, wpływu cyklu menstruacyjnego, macierzyństwa, wpływu estrogenu i progesteronu czy menopauzy).
Dzieliła się swoimi obserwacjami w obrębie zdrowia psychicznego: każdy z nas potrzebuje społeczeństwa, tworzącego bezpieczeństwo psychiczne, celu, sensu, powołania, samoregulacji emocjonalnej, strategii i przewidywalności.
Według Pani doktor dziewczynki zazwyczaj są diagnozowane średnio 4 lata później niż chłopcy. Za takim przebiegiem mogą stać m.in. ograniczenia diagnostyczne ze względu na okres dorastania (którym tłumaczy się wiele wyzwań dziewczynek), wciąż obecne wyższe oczekiwania społeczne, bagatelizowanie wątku ADHD i spektrum (które mogą występować razem) czy chociażby unikanie analizy zmiennej w obrębie wpływu hormonów.
– Prof. Elizabeth Pellicano – badaczka ds. autyzmu na University College London, która pełniła także funkcję profesora na Macquarie University w Sydney. Jej badania są finansowane przez Future Fellowship Australian Research Council. Celem pracy badawczej jest generowanie odkryć naukowych, które przynoszą realne korzyści dla osób z autyzmem i ich rodzin.
Tematem była neuroróżnorodność w szkole i skupienie się na realnym wspieraniu rozwoju, nie pomijając przy tym istoty relacji rówieśniczych.
Pani profesor dzieliła się swoimi badaniami „My life at residential special school”, w których wzięło udział 88 dzieci, z czego połowa miała diagnozę spektrum autyzmu), a druga połowa – różne niepełnosprawności lub niepełnosprawnościami współwystępującymi. Przez 52 tygodnie dzieci zamieszkiwały z dala od domu w specjalnych budynkach z opcją nauki specjalnej. W trakcie trwania badania były odwiedzane przez rodziców max. 4 razy, przez co kontrola codziennego życia dziecka przez rodzica była ograniczona. Przed przystąpieniem do właściwego badania rodzice zgłaszali trudności ich dzieci w obrębie kształtowania relacji, posiadanych trudności społecznych lub tendencji do całkowitego wycofywania się z kontaktów. Przedmiotem badań było budowanie się relacji wśród dzieci z dużymi potrzebami wsparcia. Zaobserwowano, iż w trakcie trwania badania wytwarzały się zażyłe relacje z nauczycielami i osobami pracującymi w budynkach, jak także zależności pomiędzy rówieśnicze. Dzieci zwracały większą uwagę na swoje potrzeby i potrzeby innych. Ewaluacją badania były spostrzeżenia dzieci w obrębie interpretacji, co wg nich jest definicją złej szkoły, a co dobrej.
– Dr Magdalena Śniegulska – psycholożka, psychoterapeutka i dydaktyczka m.in. Uniwersytetu SWPS w kręgach zainteresowań neuropsychologia oraz psychologia zdrowia.
W trakcie konferencji podkreślała potrzebę odejścia od mitu przeciętnego dziecka, a tym samym potrzebę wpasowywania dziecka do społecznych oczekiwań edukacyjnych czy porównywania dzieci między sobą (na poziomie rozwoju czy umiejętności), podkreślając, że klasa to grupa bardzo zróżnicowana, gdzie istnieje duża potrzeba zaopiekowania się poprzez edukację włączającą (psychoprofilaktyka dla wszystkich dzieci).
„Nie ma twardszych kompetencji niż kompetencje miękkie”.
– Dr Agata Nowak z Centrum Terapii Sensorycznej Si Up! Wrocław. Tematem wystąpienia były zaburzenia psychomotoryczne oraz możliwości ich wsparcia.
Na wydarzeniu obecni byli także m.in. przedstawiciele Koła Naukowego Uniwersytetu SWPS NeuroPsyche, którzy zapraszali na Dni Mózgu, czyli cykliczne, otwarte wydarzenie popularnonaukowe (11-12 marca 2023) czy Theraply VR, czyli wirtualna rzeczywistość wspierająca realny rozwój dziecka, którzy zapraszali na konferencję online „Poznaj najnowsze narzędzie wspierające rozwój dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych” (już 25 listopada 2023).
Podczas konferencji wystąpili również Marcin Myśliwczyk z Auticon Poland, Dominika Pikul z MindShift Studio czy Marta Ambroziak z EY.
Autorką tekstu i zdjęć jest mgr Anna Jagiełło.
Masz pytania lub wątpliwości? Zachęcamy do kontaktu: kontakt@fundacja-ara.org